مقدمه

لیزر…. از اعجاز آمیزترین موهبتهای طبیعت است که برای مصارف گوناگون سودمند است. و یکی از پدیده های شگرف قرن بیستم کشف و توسعه لیزر (laser) است. قرن بیستم را شاید بتوان به جای قرن اتم و یا قرن ماشین, «قرن لیزر» هم نامید. این اختراع شگرف و پردامنه فیزیکی روز به روز توسعه بیشتری می یابد و کاربردهای آن در زمینه های مختلف بسیار متعدد است. در حوزه پزشکی نیز در حال حاضر لیزرها در درمان انواع مختلفی از بیماریها شرکت داده می شوند. اگرچه لیزرهای بالینی جدید و کاربردهای آنها احتمالاً در حال گذران دوران نوباوگی پزشکی لیزری هستند ولی در آینده نه چندان دور لیزرهای دیگری پدید خواهند آمد که جایگاه خود را در بیمارستانها و مراکز پزشکی خواهند یافت بنابراین تحقیق علمی آینده به اندازه کاربردهای بالینی حاصل از آن, زیربنایی خواهند بود.

به علت تنوع سیستم های لیزر موجود و تعداد پارامترهای فیزیکی آنها و همینطور علاقه چندین گروه تحقیقاتی در واقع انواع مختلف لیزر بصورت ابزار بی رقیبی در پزشکی مدرن درآمده اند و اگرچه کاربردهای بالینی در ابتدا محدود به چشم پزشکی بوده اند، ولی امروزه قابل ملاحظه ترین و جاافتاده ترین جراحی لیزری در خصوص انعقاد خونریزی عروق با استفاده از لیزر یون آرگون Ar⁺ است. لذا تقریباً تمام شاخه های جراحی پزشکی معطوف به این قضیه شده اند. البته نباید این گفته را به عنوان انتقاد برشمرد ولی اشکالات زیادی در برخی از موارد ایجاد شده است،‌ بخصوص در زمینه تحریک زیستی biostimulation. لذا به نظر این بنده حقیر لازمست برای کسب پیروزیهای جدید، محققان عزم خود را در سایر زمینه ها پژوهش پزشکی لیزر و تکنیک های فنی و حرفه ای مربوط به آنها نیز مجدانه جذب کنند و در پی وسعت دادن ابعادی به این امر مهم باشند. البته در کل، بسیاری از تکنیکهای لیزری واقعاً مفید، که از لحاظ بالینی محقق شده اند، به کمک انواع دانشمندان قرن حاضر توسعه یافته اند. این روشهای معالجه توسط محققان دیگر تأیید شده و در مجلات علمی معتبر به نحوه مناسب به نوشتار درآمده است. حتی اخیراً در رابطه با کاربردهای اولیه لیزر که اساساً بر نتایج درمانی متمرکز شده بودند, چندین روش جالب تشخیصی نیز اضافه شده است. برای نمونه می توان تشخیص تومورها توسط رنگهای فلورسانس و یا تشخیص پوسیدگی دندان بوسیله تحلیل طیف سنجی بارقه پلاسمایی حاصل از لیزر را نام برد.

فهرست مطالب

پیشگفتار……………………………………………………………………………………………………………………. ۱

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………… ۳

تاریخچه لیزر…………………………………………………………………………………………………………….. ۵

تعریف لیزر………………………………………………………………………………………………………………… ۶

فیزیک لیزر……………………………………………………………………………………………………………….. ۸

مبانی نظری لیزر………………………………………………………………………………………………………. ۴۹

انواع لیزر…………………………………………………………………………………………………………………… ۸۴

معرفی لیزرهای توان پایین……………………………………………………………………………………… ۹۲

اثرات لیزرهای کم قدرت…………………………………………………………………………………………. ۱۶۱

مکانیسم برهمکنش بافت – لیزر……………………………………………………………………………. ۱۷۱

درمان فتودینامیک……………………………………………………………………………………………………. ۱۸۲

مقایسه لیزرهای توان بالا با لیزرهای توان پایین……………………………………………………. ۲۰۰

روش های کاربرد لیزر توان پایین…………………………………………………………………………… ۲۳۹

رویکرد بالینی لیزرهای توان پایین………………………………………………………………………….. ۲۴۲

کاربرد در فیزیوتراپی………………………………………………………………………………………………… ۲۴۴

کاربرد در دندانپزشکی……………………………………………………………………………………………… ۲۸۱

کاربرد در پزشکی (افتالموژی – اورولوژی – دستگاه گوارش – دستگاه تنفس)………………… ۲۹۳

کاربرد در پوست و اعصاب……………………………………………………………………………………….. ۲۹۶

عوارض احتمالی درمان با لیزرهای کم توان………………………………………………………….. ۳۱۰

سایر روش های درمان بالینی………………………………………………………………………………….. ۳۱۳

خطرات جانبی لیزرها و نکات ایمنی و حفاظتی…………………………………………………… ۳۱۵

نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………… ۳۲۵

مراجع………………………………………………………………………………………………………………………… ۳۲۶

مراجع:

۱) مجموعه مقالات کنفرانس ملی کاربردهای لیزر در پزشکی و مهندسی پزشکی دانشگاه صنعتی امیرکبیر دانشکده مهندسی پزشکی.

Proceedings of National conference on Applications of Lasers in Medicine and Biomedical Engineering Amir Kabir University of Technology Faculty of Biomedical Engineering

2) فتودینامیک درمانی بر هم کنش بافت ماده شیمیایی ، زاما، ۱۳۷۸، سال اول، شماره دوم، ۳۷-۳۲٫

۳) مبانی و کاربردهای تأثیرات متقابل لیزر- بافت  – تألیف مارکوف اچ. نیمز سال ۱۹۶۴٫

Laser – Tissue interactions  Fundamentals and applications

Markof H. Niemz / springer- verlag, 1996

4) لیزر در پزشکی و فیزیوتراپی – تألیف عطاء الله هادی (انجمن فیزیوتراپی ایران)، با همکاری ویرایش علمی دکتر اکبر حریری (سازمان انرژی اتمی ایران)

Laser in Medicine and physiothraphy

5) کتاب راهنمای ایمنی لیزر (چاپ نهم ۱۹۹۳) – این کتاب توسط مؤسسه لیزر آمریکا، اورلاندو ، فلوریدا، ایالت متحده تألیف و چاپ گردید.

دانلود فایل