مقدمه:

در هنگام ورود به قرن بیستم یا بیست و یکم ، گسترش و عمق فقر در دنیای در حال توسعه، تعجب برانگیز است. در حدود ۳/۱ میلیارد نفر(۳۰ درصد جمعیت جهان) با درآمد سرانه یک دلار یا کمتر جهت تأمین غذا، سرپناه و دیگر نیازها در فقر مطلق به سر می برند. بنا بر این جای تعجب نیست که گرسنگی ، سوء تغذیه و بیماریهای وابسته به آنها افزایش یافته اند.  بیش از ۸۰۰ میلیون نفر جهت برخورداری از زندگی سالم و فعال به غذای کافی، دسترسی ندارند. میلیون ها نفر دیگر نیز در لبة گرسنگی به سر می برند و بیش از ۱۸۰ میلیون نفر از کودکان پیش دبستانی دارای وزن متناسب با سن خود نیستند که اینها نشان دهنده عدم امنیت غذائی در حال و آینده می باشد.(برزعلی و همکاران، ۱۳۷۹).

در ایران محدودیت منابع آبی، استفاده کامل از زمین های قابل کشت را محدود ساخته است.  از مجموع ۵۱ میلیون هکتار از اراضی قابل کشت ، فقط ۷/۱۸ میلیون هکتار با ۶۰-۵۰ درصد بهره‏وری در چرخه تولید بکار گرفته می‏شود.  از این مقدار نیز هر ساله بیش از ۵/۵ میلیون هکتار به صورت آیش بوده و کشت نمی‏شود(عامل هاشمی پور، ۱۳۷۷).  همچنین ۴ میلیون هکتار از اراضی زراعی کشور شور می‏باشد(بانیانی و حکیمی،  ۱۳۷۶).  در این راستا استفاده از گیاهان زراعی متناسب با شرایط اقلیمی کشور و ابداع روشهای به زراعی برای بهره برداری بیشتر از امکانات موجود، بویژه آب و خاک، ضروری بنظر می‏رسد.

 پنبه یا طلای سفید مهمترین و قدیمی ترین گیاه لیفی است(ناصری، ۱۳۷۴) و یکی از گیاهان مناسب برای کشت در مناطق خشک ونیمه خشک می باشد.  این گیاه نسبت به شوری خاک یا آب آبیاری جزو گیاهان مقاوم طبقه بندی می‏شود(کوچکی وهمکاران، ۱۳۷۲). در بین گیاهان صنعتی، پنبه از موقعیت ویژه‏ای برخوردار است. این گیاه نه تنها با تولید الیاف در صدرمهمترین گیاهان لیفی جای گرفته است، بلکه با داشتن دانه های غنی از روغن و پروتئین، سهم عمده ای را در تأمین روغن خوراکی و جیره غذائی دام به عهده دارد.  بدین ترتیب فرآورده های گیاه پنبه ضمن آنکه قسمت عمده ای از نیازهای اساسی مردم را برطرف می کند، مادة خام صنایع نساجی و غذائی را فراهم نموده و در هر مرحله از تولید نیز به همراه اشتغال زائی می تواند ارزش افزوده قابل ملاحظه ای را کسب نماید (خدابنده، ۱۳۷۲).

فهرست مطالب
عنوان    صفحه
مقدمه     ۱
مقدمه    ۲
فصل اول،کلیات    ۴
۱-۱- تاریخچه    ۵
۱-۲- اهمیت پنبه    ۶
۱-۳- سطح زیر کشت ، تولید و عملکرد پنبه در ایران     ۶
۱-۴- طبقه بندی پنبه     ۷
۱-۵- مشخصات گیاه شناسی     ۹
۱-۶-تنش محیطی     ۱۷
۱-۷- تنش خشکی    ۱۸
۱-۸- تنش غرقابی    ۲۰
۱-۹- تنظیم کننده های رشدی     ۲۶
فصل دوم : بررسی منابع ( پیشینه تحقیق )     ۲۹
۲-۱- جوانه زنی بذر    ۳۰
۲-۱-۱جوانه زنی بذر پنبه     ۳۲
۲-۲- اثرات تنش خشکی در پنبه     ۳۳
۲-۲-۱- اثر تنش خشکی بر تنفس     ۳۶
۲-۲-۲- توسعه و تقسیم سلول در شرایط تنفس     ۳۶
۲-۲-۳- اثر تنش خشکی بر فرایند فتوسنتزی    ۳۷
۲-۳- اثر تنش خشکی بر انتقال مواد فتوسنتزی    ۳۷
۲-۴- اثر آب ایستادگی و برخی مواد تنظیم کننده ی گیاهی بر رشد و عملکرد گیاه پنبه     ۳۷
۲-۵- اندازه گیری میزان تبخیر و تعرق پتانسیل از خاک با استفاده از تشتک تبخیر     ۳۹
فصل سوم : مواد و روشها ( روش تحقیق )     ۴۱
۳-۱- آزمایشات تنش خشکی ( کم آبی )     ۴۲
۳-۱-۱- ارزیابی تاثیر تنش خشکی ( کم آبی ) بر ویژگیهای جوانه زنی ارقام پنبه     ۴۲
۳-۱-۲- آزمایش برآورد میزان جوانه زنی در شرایط تنش خشکی ( کم آبی )    ۴۲
۳-۲-آزمایش ارزیابی گیاهچه ای در شرایط تنش خشکی ( کم آبی )    ۴۳
۳-۲-۱- اندازه گیری مقدار کلروفیل به روش جنسن     ۴۴
۳-۳- آزمایش تنش خشکی ( کم آبی ) در شرایط مزرعه ای     ۴۵
۳-۴- تنش غرقابی ( آب ایستایی)     ۴۶
۳-۵- تجزیه وتحلیل     ۴۷
فصل چهارم: نتیجه وبحث     ۴۸
۴-۱- بررسی خصوصیات جوانه زنی و رشدی ارقام مختلف پنبه تحت تنش خشکی (کم آبی)    ۴۹
۴-۱-۱ تجزیه واریانس     ۴۹
۴-۱-۲- بحث و نتیجه گیری     ۴۹
۴-۲- مطالعه تنش خشکی (کم آلی) در گلخانه     ۵۴
۴-۳- بررسی خصوصیات عملکردی ارقام مختلف پنبه تحت شرایط خشکی(کم آبی) در شرایط مزرعه     ۶۵
۴-۳-۱- نتایج تجزیه واریانس صفات مورد بررسی در مطالعه مزرعه ای     ۶۵
۴-۳-۲- نتایج مقایسه میانگین های صفات مورد مطالعه در شرایط آزمایش مزرعه ای     ۶۶
۴-۳-۳- بررسی ضراب همبستگی بین صفات     ۷۵
۴-۴- اثر تنظیم کننده رشد در تحمل به آب ایستادگی پنبه در دماهای مختلف فیتوترون    ۷۶
۴-۴-۱ تجزیه واریانس صفات     ۷۶
۴-۴-۲-مقایسه میانگین ها     ۷۸
۴-۴-۳- بحث     ۸۹
فصل پنجم: نتیجه گیری  و پیشنهادات     ۹۴
۵-جمع بندی نتایج آزمایشات     ۹۵
۵-۱- پیشنهادات     ۹۶
فهرست منابع     ۹۷
چکیده انگلیسی    ۱۰۷

فهرست جداول

عنوان    صفحه
جدول ۲-۱-  میانگین مربعات صفات مورد بررسی در آزمایش جوانه زنی.    ۵۱
جدول۲-۲-  میانگین درصد و سرعت جوانه زنی در پتانسیلهای مختلف اسمزی.    ۵۱
جدول۲-۳-  نتایج مقایسه میانگین درصد و سرعت جوانه زنی در ارقام مورد بررسی.    ۵۲
جدول۲-۴-  اثر متقابل عامل های مورد تحقیق بر صفات جوانه زنی در تیمارهای مورد مطالعه*.    ۵۳
جدول ۲-۵- درجه آزادی و میانگین مربعات صفات مورد بررسی در مطالعه گلخانه ای.    ۵۸
جدول۲-۶- نتایج مقایسه میانگین صفات مورد بررسی در سطوح تنش خشکی در گلخانه*.    ۵۹
جدول۲-۷-  نتایج مقایسه میانگین صفات مورد بررسی ارقام پنبه در سطوح تنش خشکی در گلخانه*.    ۶۰
جدول۲-۸- نتایج مقایسه میانگین صفات مورد بررسی در تیمارهای مورد مطالعه در شرایط گلخانه ای*.    ۶۱
جدول ۲-۹-  ضریب همبستگی ساده بین صفات مورد  بررسی در مطالعه گلخانه ای.    ۶۳
جدول ۳-۱- نتایج تجزیة واریانس صفات مورد بررسی.    ۶۵
جدول ۳- ۲- نتایج مقایسه میانگین اثرات متقابل تنش خشکی × رقم بر صفات مورد بررسی.    ۷۴
جدول ۳- ۳- جدول ضریب همبستگی بین صفات مورد مطالعه    ۷۵
جدول۴-۱- تجزیة واریانس صفات مورد بررسی.    ۷۷
جدول ۴-۲- مقایسه میانگین صفات اندازه گیری شده در دماهای مورد مطالعه.    ۸۴
جدول ۴-۳- مقایسه میانگین صفات اندازه گیری شده تحت تاثیر تنظیم کننده های مختلف رشد.    ۸۴
جدول ۴-۴- مقایسه میانگین صفات اندازه گیری شده در ارقام مورد مطالعه.    ۸۵
جدول ۴-۵- مقایسه میانگین صفات اندازه گیری شده تحت اثرات متقابل دما و تنظیم کننده رشد.    ۸۵
جدول ۴-۶- مقایسه میانگین صفات اندازه گیری شده تحت اثرات متقابل دما و رقم.    ۸۶
جدول ۴-۷- مقایسه میانگین صفات اندازه گیری شده تحت اثرات متقابل تنظیم کننده رشد و رقم.    ۸۷

فهرست شکل ها

عنوان    صفحه
شکل ۱-۱: مصرف و تولید پنبه از سال زراعی ۲۰۰۵ تا کنون .    ۷
شکل ۳-۱: اثر سطوح مختلف تنش خشکی بر میانگین تعداد شاخه های زایشی در ارقام پنبه.    ۶۶
شکل ۳-۲: مقایسه میانگین تعداد شاخه های زایشی در ارقام پنبه.    ۶۷
شکل ۳-۳: اثر سطوح مختلف تنش خشکی بر میانگین تعداد قوزه در بوته.    ۶۷
شکل ۳-۴: مقایسه میانگین تعداد قوزه در بوته در ارقام پنبه.    ۶۸
شکل ۳-۵: اثر سطوح مختلف تنش خشکی بر میانگین وزن بیست قوزه.    ۶۹
شکل ۳-۶: مقایسه میانگین وزن بیست قوزه در ارقام پنبه.    ۶۹
شکل ۳-۷: اثر سطوح مختلف تنش خشکی بر میانگین عملکرد چین اول.    ۷۱
شکل ۳-۸: مقایسه میانگین عملکرد چین اول در ارقام پنبه.    ۷۱
شکل ۳-۹: اثر سطوح مختلف تنش خشکی بر میانگین عملکرد چین دوم.    ۷۲
شکل ۳-۱۰: مقایسه میانگین عملکرد چین دوم در ارقام پنبه.    ۷۲
شکل ۳-۱۱: اثر سطوح مختلف تنش خشکی بر میانگین عملکرد کل وش.    ۷۳
شکل ۳-۱۲: مقایسه میانگین عملکرد کل وش در ارقام پنبه.    ۷۳

منابع

1. امام، ی.  (۱۳۷۴).  فیزیولوژی تولید گیاهان زراعی گرمسیری.  چاپ اول.  مرکز نشر دانشگاه شیراز.
2. بانیانی، ع.  و م.  حکیمی.  (۱۳۷۶).  کشت گلدانی پنبه با استفاده از پیپرپات.  سنبله  ۶۲-۹۲،۲۴٫
3. برزعلی،م. (۱۳۸۷). تعیین روشهای موثر در کاهش اثرات خشکسالی بر عملکرد گیاه پنبه در استان گلستان. گزارش نهائی پروژه تحقیقاتی، انتشارات معاونت برنامه ریزی استانداری گلستان.
4. برزعلی،م. (۱۳۸۸). اثر محلولپاشی گلایسین بتائین به تحمل به خشکی در ارقام مختلف پنبه. گزارش نهائی پروژه تحقیقاتی، انتشارات موسسه تحقیقات پنبه کشور، ۶۴ صفحه.
5. برزعلی، م.، ف.  قزلی.  و م. موحدی.  (۱۳۷۹).  توسعة کشاورزی، گامی در جهت کاهش فقر کشاورزان کم درآمد.  مجلة کشاورزی و صنعت،  ۲۸-۳۱ ،۱۷٫
6. بی نام.  (۱۳۸۲). بانک اطلاعات کشاورزی ایران.  ادارة کل آمار و اطلاعات، معاونت برنامه ریزی و بودجه وزارت کشاورزی، ۲۱۶ صفحه.
7. حاجی زاده، ا.  (۱۳۶۹).  خاک شناسی کشاورزی.  چاپ اول، مرکز انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی، ۱۷۶ صفحه.

دانلود فایل