چکیده

یکی از مطالعات اساسی برای برنامه‌ریزی وتوسعه، شناخت ویژگی‌های طبیعی مناطق و آگاهی از توان‌ها و استعدادهای بالقوه آن است در این راستا مطالعه‌ی ژئومورفولوژی به عنوان علمی که به بررسی اشکال وعوارض سطح زمین از نقطه نظر ماهیت، نوع مواد وفرآیندهای مؤثر در تحول ‌آنها می‌پردازد؛ نقش زیربنایی در برنامه‌های توسعه ایفا می‌نماید. در این پایان‌نامه منطقه‌ی کهک واقع در قسمت جنوبی استان قم مورد بررسی قرار گرفته است.

هدف اصلی تحقیق شناخت قابلیت‌ها و محدودیت‌ها می‌باشد به لحاظ قابلیت می‌توان به ذخیره‌سازی آب‌های زیرزمینی و سطحی، امکان توسعه‌ی آب و خاک مناسب، قابلیت برای ایجاد و توسعه‌ی شهرک‌ها و روستا شهرهای جدید در زمین‌های مناسب، و توسعه‌ی صنعت توریسم را نام برد. محدودیت‌هایی نظیر سیل‌خیز‌بودن منطقه و ‌آسیب‌پذیری ناشی از سیلاب در بیشتر نقاط، وجود حرکت‌های دامنه‌ای به لحاظ دارابودن شیب زیاد و سازندهای متنوع در بسیاری از روستاها و زمین‌های زراعی آنها وفرسایش شدید به دلیل وجود سازندهای حساس به فرسایش نیز وجود دارد. از آنجا که کهک در روند توسعه قرار دارد، لازم است به شرایط، توان‌ها و محدودیت‌های محیط طبیعی توجه بیشتری معطوف گردد که با شناخت آن‌ها، توسعه‌ی شهری، روستایی، انسانی، کشاورزی و صنعتی و معدنی و … در جهت یک توسعه‌ی بدون تخریب حرکت کنند.

فهرست عناوین

فصل اول- کلیات تحقیق ………………………………………………………………….. ۱

۱-۱ موقعیت منطقه ی مورد مطالعه…………………………………………… ۲

۱-۲ بیان مسئله و ضرورت اجرای طرح ………………………………………………. ۴

۱-۳ پیشینه تحقیق …………………………………………………………………………….. ۵

۱-۴ اهداف تحقیق ………………………………………………………………… ۸

۱-۵ سئولات تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………… ۹

۱-۶ فرضیات تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………… ۹

۱-۷ روش تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………… ۹

۱-۸ تجزیه و تحلیل اطلاعات ……………………………………………………………………………………………………. ۱۰

۱-۹ محدودیت ها و مشکلات تحقیق ………………………………………………………………………………………. ۱۱

فصل دوم- زمین شناسی منطقه …………………………………………………………………… ۱۲

۲-۱ زمین شناسی منطقه …………………………………………………………………………………………………………. ۱۳

۲-۲ رسوب شناسی منطقه ……………………………………………………………………………………………………….. ۱۴

۲-۲-۱ ائوسن …………………………………………………………………………………………………………………………….. ۱۴

۲-۲-۲ اولیگوسن………………………………………………………………………………………………………………………… ۱۵

۲-۲-۳ رسوبات دوران چهارم ……………………………………………………………………………………………………. ۱۵

۲-۳ داده های تکتونیکی …………………………………………………………………………………………………………… ۱۶

۲-۳-۱ گسل ها …………………………………………………………………………………………………………………………. ۱۷

۲-۳-۱-۱ گسل بیدهند ……………………………………………………………………………………………………………. ۱۸

۲-۳-۱-۲ دیگر گسل ها ……………………………………………………………………………………………………………. ۱۹

۲-۴ داده های ساختمانی ………………………………………………………………………………………………………….. ۲۰

۲-۴-۱ چین خوردگی ………………………………………………………………………………………………………………. ۲۰

۲-۵ لیتولو‍ژی …………………………………………………………………………………………………………………………….. ۲۲

۲-۵-۱ ائوسن …………………………………………………………………………………………………………………………….. ۲۲

۲-۵-۲ اولیگوسن ………………………………………………………………………………………………………………………. ۲۴

۲-۵-۳ اولیگوسن- میوسن ……………………………………………………………………………………………………….. ۲۴

۲-۵-۴ میوسن …………………………………………………………………………………………………………………………… ۲۵

۲-۵-۵ پلیوسن- کواترنری ………………………………………………………………………………………………………… ۲۵

فصل سوم- اقلیم شناسی منطقه ………………………………………………………………….. ۲۶

۳-۱ ویژگی های آب و هوایی منطقه………………………………………………………………………………………… ۲۷

۳-۲ دما ………………………………………………………………………………………………………………………………………. ۲۹

۳-۳ بارندگی ………………………………………………………………………………………………………………………………. ۳۱

۳-۴ رطوبت نسبی ……………………………………………………………………………………………………………………… ۳۴

۳-۵ یخبندان ……………………………………………………………………………………………………………………………… ۳۵

۳-۶ طبقه بندی اقلیمی منطقه ………………………………………………………………………………………………… ۳۶

فصل چهارم- مصداق های توسعه ………………………………………………………………… ۳۸

۴-۱ مفهوم توسعه ……………………………………………………………………………………………………………………… ۳۹

۴-۲ توسعه، جمعیت و نیازهای انسانی…………………………………………………………………………………….. ۴۰

۴-۳ جمعیت و منابع …………………………………………………………………………………………………………………. ۴۱

۴-۴ توسعه ی روستایی …………………………………………………………………………………………………………….. ۴۳

۴-۵ توسعه ی کشاورزی …………………………………………………………………………………………………………… ۴۴

۴-۵-۱ راهبردها و سیاست های توسعه کشاورزی …………………………………………………………………. ۴۵

۴-۵-۲ استفاده از زمین …………………………………………………………………………………………………………….. ۴۶

۴-۵-۳ استفاده از آب ……………………………………………………………………………………………………………….. ۴۷

۴-۶ توسعه ی صنعتی ………………………………………………………………………………………………………………. ۴۹

۴-۶-۱ مهمترین قابلیت ها و محدودیتهای توسعه ی صنعتی ………………………………………………. ۴۹

۴-۶-۲ راهبردهای توسعه ی صنعتی و معدنی ………………………………………………………………………. ۵۰

۴-۶-۳ استفاده از معادن …………………………………………………………………………………………………………… ۵۱

۴-۶-۳-۱ قابلیت ها و محدودیت های بخش معدن ……………………………………………………………….. ۵۵

۴-۷ توسعه ی شهری ………………………………………………………………………………………………………………… ۵۵

۴-۷-۱ اهداف طرح های توسعه ی شهری ……………………………………………………………………………… ۵۶

۴-۸ توسعه و برنامه ریزی ژئومورفولوژیک ……………………………………………………………………………….. ۵۶

۴-۹ توسعه و ژئومورفولوژی کاربردی ……………………………………………………………………………………….. ۵۸

فصل پنجم- اشکال و فرایندهای ژئومورفولوژیک موثر بر توسعه ی کهک………….. ۶۱

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………… ۶۲

۵-۱ براساس آبراهه ها و انواع شبکه های زهکشی ………………………………………………………………… ۶۲

۵-۲ آبهای زیرزمینی …………………………………………………………………………………………………………………. ۷۰

۵-۳ براساس مخروط های آبرفتی ……………………………………………………………………………………………. ۷۲

۵-۳-۱ مخروط افکنه های فعال ………………………………………………………………………………………………. ۷۳

۵-۳-۲ مخروط افکنه های غیر فعال ……………………………………………………………………………………….. ۷۴

۵-۳-۳ پادگانه های کهن یا trl…………………………………………………………………………………………………. 74

5-3-3-1 پادگانه های کهن از نظر پوشش گیاهی ………………………………………………………………… ۷۴

۵-۴ براساس سطوح هموار (دشت سر) …………………………………………………………………………………… ۷۵

۵-۴-۱ دشت سر لخت ……………………………………………………………………………………………………………… ۷۷

۵-۴-۲ دشت سر انتهایی شبکه آب (دشت سر آپانداژ) …………………………………………………………. ۷۹

۵-۵ براساس سطوح شیب دار ………………………………………………………………………………………………….. ۸۰

۵-۵-۱ تیپ کوهستان با توده ی سنگی …………………………………………………………………………………. ۸۳

۵-۵-۲ تیپ کوهستان با بیرون زدگی ……………………………………………………………………………………… ۸۵

۵-۵-۳ تیپ کوهستان با گیلویی ………………………………………………………………………………………………. ۸۶

۵-۶ حرکات دامنه ای ……………………………………………………………………………………………………………….. ۹۰

۵-۷ براساس سازندهای سطحی ………………………………………………………………………………………………. ۹۴

۵-۸ فرسایش خاک ………………………………………………………………………………………………………………….. ۱۰۰

۵-۹ کاربری اراضی …………………………………………………………………………………………………………………… ۱۰۲

فصل ششم- ارزیابی و نتیجه گیری ……………………………………………………………… ۱۰۳

۶-۱ پاسخ به سوالات تحقیق …………………………………………………………………………………………………… ۱۰۴

۶-۱-۱ سوال اول تحقیق …………………………………………………………………………………………………………. ۱۰۴

۶-۱-۲ سوال دوم تحقیق………………………………………………………………………………………………………….. ۱۱۱

فهرست جدول ها

جدول ۳-۱ ویژگی های ایستگاه سینوپتیک …………………………………………………………………………… ۲۸

جدول ۳-۲ آمار بارندگی ایستگاه باران سنجی وسف …………………………………………………………….. ۳۳

جدول ۳-۳ آمار بارندگی ایستگاه باران سنجی فردو………………………………………………………………… ۳۳

جدول ۳-۴ طبقه بندی اقلیمی دو مارتن ………………………………………………………………………………… ۳۶

جدول ۴-۱ آمار جمعیتی منطقه ……………………………………………………………………………………………… ۴۳

جدول ۴-۲ آمار کشاورزی منطقه …………………………………………………………………………………………….. ۴۷

جدول ۴-۳ منابع آب منطقه …………………………………………………………………………………………………….. ۴۸

جدول ۵-۱ نفوذپذیری زمین ……………………………………………………………………………………………………. ۷۱

جدول ۵-۲ ضریب خطر از منظر عامل شیب …………………………………………………………………………. ۸۱

جدول ۵-۳ طبقه بندی حرکات توده ای …………………………………………………………………………………. ۹۱

جدول ۶-۱ کوه های مهم منطقه ……………………………………………………………………………………………. ۱۱۱

فهرست شکل ها

شکل ۱-۱ نقشه ی موقعیت استان قم در کل کشور ……………………………………………………………….. ۳

شکل ۱-۲ نقشه ی موقعیت منطقه ی کهک در استان قم و نسبت به استانهای همجوار…….. ۴

شکل ۲-۱ رسوبات دوران چهارم در غرب منطقه ……………………………………………………………………. ۱۶

شکل ۲-۲ صفحه ی گسلی در آهک های سازند قم……………………………………………………………….. ۱۸

شکل ۲-۳ گسل حصار ملابا جهت شمال غربی- جنوب شرقی ……………………………………………. ۱۹

شکل ۲-۴ نقشه ی زمین شناسی ……………………………………………………………………………………………. ۲۳

شکل ۲-۵ نقشه ی زمین شناسی منطقه ………………………………………………………………………………… ۲۳

شکل ۳-۱ نقشه ی موقعیت ایستگاه کهک ……………………………………………………………………………… ۲۸

شکل ۳-۲ نمودار میانگین دمای ماهانه …………………………………………………………………………………… ۲۹

شکل ۳-۳ نمودار میانگین دمای حداقل ماهانه ………………………………………………………………………. ۳۰

شکل ۳-۴ نمودار میانگین دمای حداکثر ماهانه ……………………………………………………………………… ۳۰

شکل ۳-۵ نقشه ی محد.وده سطوح هم دما …………………………………………………………………………… ۳۱

شکل ۳-۶ نمودار میانگین بارش ماهانه …………………………………………………………………………………… ۳۲

شکل ۳-۷ نمودار حداکثر بارندگی در ۲۴ ساعت…………………………………………………………………….. ۳۲

شکل ۳-۸ نقشه سطوح همباران ……………………………………………………………………………………………… ۳۴

شکل ۳-۹ نمودار رطوبت نسبی ……………………………………………………………………………………………….. ۳۵

شکل ۳-۱۰ نمودار میانگین روزهای یخبندان ………………………………………………………………………… ۳۶

شکل ۵-۱ طرح دندرتیک ………………………………………………………………………………………………………….. ۶۵

شکل ۵-۲ طرح پخشان ……………………………………………………………………………………………………………… ۶۶

شکل ۵-۳ طرح نابهنجار ……………………………………………………………………………………………………………. ۶۷

شکل ۵-۴ طرح شبه موازی ………………………………………………………………………………………………………. ۶۸

شکل ۵-۵ طرح موازی ………………………………………………………………………………………………………………. ۶۹

شکل ۵-۶ طرح شبه دندرتیک …………………………………………………………………………………………………. ۷۰

شکل ۵-۷ نقشه ی سطوح ارتفاعی ………………………………………………………………………………………….. ۷۶

شکل ۵-۸ رخنمون قشر گچ در واحد دشت سر ……………………………………………………………………. ۷۷

شکل ۵-۹ برونزدگی از جنس سازند قمف رخنمون در واحد دشت سر لخت …………………….. ۷۸

شکل ۵-۱۰ دشت سر انتهایی روستای ورجان ……………………………………………………………………….. ۸۰

شکل ۵-۱۱ نقشه ی شیب منطقه …………………………………………………………………………………………… ۸۲

شکل ۵-۱۲ نقشه ی جهت شیب …………………………………………………………………………………………….. ۸۳

شکل ۵-۱۳ وجود برونزدگی سنگی و میکروتراس ها………………………………………………………………. ۸۶

شکل ۵-۱۴ وجود برجستگی در طبقات سخت روستای سیرو ……………………………………………… ۸۷

شکل ۵-۱۵ وجود برجستگی در مناطق آهکی ………………………………………………………………………. ۸۸

شکل ۵-۱۶ وجود طبقات سخت ونرم در تیپ کوهستان با گیلویی ……………………………………… ۸۸

شکل ۵-۱۷ تخریب مکانیکی در پای دامنه …………………………………………………………………………….. ۸۹

شکل ۵-۱۸ توف های نازک تا متوسط لایه بین افق های آندزیتی ……………………………………… ۹۶

شکل ۵-۱۹ شرق و جنوب شرقی منطقه (ماهواره ای) …………………………………………………………. ۹۷

شکل ۵-۲۰ مرکز و جنوب منطقه (ماهواره ای) ……………………………………………………………………… ۹۸

شکل ۵-۲۱ غرب و جنوب غربی منطقه (ماهواره ای) …………………………………………………………… ۹۹

شکل ۵-۲۲ نیمه ی شمالی منطقه (ماهواره ای) ………………………………………………………………….. ۱۰۰

شکل ۵-۲۳ کاربری اراضی ………………………………………………………………………………………………………. ۱۰۲

منابع و مآخذ

 ۱-   احمدی، حسن ، ژئومورفولوژی کاربردی، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۸

۲-   ازکیا، مصطفی و غفاری، غلامرضا ، جامعه شناسی توسعه، انتشارات کیهان، ۱۳۸۴

۳-  ازکیا مصطفی و غفاری، غلامرضا، توسعه‎ی روستایی با تأکید بر جامعه‎ی روستایی ایران، انتشارات نی ، ۱۳۸۳

۴-   امامی، هاشم، شرح نقشه‎ی زمین شناسی چهارگوش قم، انتشارات سازمان زمین شناسی کشور،۱۳۷۰

۵-   بحرینی، سیدحسین، فرآیند طراحی شهری، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۷

۶-   بخشداری کهک، آمار جمعیت بخش کهک، ۱۳۸۸

۷-   بهفروز، فاطمه، فلسفه‎ی روش شناسی تحقیق علمی در جغرافیا، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۸

۸-  تودارو، مایکل، توسعه‎ی اقتصادی در جهان سوم، ترجمه‎ی غلامعلی فرجادی جلد ۱، انتشارات سازمان برنامه و بودجه، ۱۳۶۸

۹-   حافظ نیا، محمدرضا، مقدمه‎ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، انتشارات سمت، تهران، ۱۳۷۷

۱۰-  حسین‎زاده، مهدی، قابلیت ژئومورفولوژیکی توسعه‎ی شهری بیرجند، پایان‎نامه‎ی کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکده‎ی جغرافیا، ۱۳۸۴

۱۱-  خسروی، یونس و اشنویی، امیر، پدیده‎های ژئومورفولوژی و تأثیر آن‎ها در شکل‎گیری و تکامل شهر، مجموعه مقالات جایگاه ژئومورفولوژی در آمایش سرزمین و مدیریت محیط، ۱۳۸۷

۱۲-     درویش‎زاده، علی ، زمین شناسی ایران، انتشارات پیام نور، ۱۳۷۷

۱۳-  دیوید هریسون، جامعه شناسی نوسازی و توسعه، ترجمه‎ی علیرضا کلدی، انتشارات دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی، ۱۳۷۶

۱۴-     رجائی- عبدالحمید کاربرد ژئومورفولوژی در آمایش سرزمین و مدیریت محیط، انتشارات قومس

۱۵-  رضایی مقدم، محمدحسین و ثقفی، مهدی، کاربرد تکنیکهای جدید برای طبقه‎بندی و تحلیل مخاطرات ژئومورفولوژی در گسترش شهر تبریز، فصلنامه‎ی مدرس علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، دوره ی ۹، ش۱، ۱۳۸۴

۱۶-  رنجبر، محسن و زیدی، آصف، بررسی نقش ژئومورفولوژی در توان‎های محیطی با استفاده از مدل فازی، مجموعه مقالات جایگاه ژئومورفولوژی در آمایش سرزمین و مدیریت محیط، ۱۳۸۷

۱۷-     روستایی، شهرام و جباری، ایرج، ژئومورفولوژی مناطق شهری، انتشارات سمت، تهران، ۱۳۸۶

۱۸-  رهنمایی، محمدتقی، مجموعه مباحث و روش‎های شهرسازی(جغرافیا)، چاپ اول، انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری تهران، ۱۳۸۲

۱۹-  زمردیان، محمدجعفر، کاربرد جغرافیای طبیعی در برنامه‎ریزی شهری و روستایی در رشته‎ی جغرافیا، انتشارات دانشگاه پیام نور، تهران، ۱۳۷۴

۲۰-  زمانی پور، اسدالله، ترویج کشاورزی در فرآیند توسعه، انتشارات دانشکده‎ی کشاورزی بیرجند، مشهد، ۱۳۷۳

دانلود فایل