طرح مسئله

از آنجائیکه اعتقاد به ضرورت وجود رقابت به عنوان یک اصل مسلم در فراشدهای سیاسی، آنرا از شاخص‌های نظام مردم‌سالار دینی قرار می‌دهد که در شرایط مطلوب از کار ویژه‌ی مختلفی از جمله ثبات سیاسی، پویایی و نشاط سیاسی و اجتماعی، تقویت وفاق اجتماعی برخوردار خواهد بود. اما در عین حال قائل شدن به این نکته که صرف وجود تکثر در آرا و رقابت‌های سیاسی ـ اجتماعی ارزش‌های پیش‌گفته محقق نخواهد شد.

رقابت‌های سیاسی زمانی می‌تواند ارزشمند تلقی شود که به پراکندگی و تفرق سیاسی منجر نگردد، از این رو وجود رقابت در جامعه به تنهایی نمی‌تواند راه حل اساسی تلقی شود. رقابت خود نیازمند بسترها و شرایطی از جمله فرهنگ سیاسی، وجود روحیه انتقادپذیری دگرپذیری و پای‌بندی به مقررات، وجود نهادهای مدنی و عدالت اجتماعی است که به همگرایی و وفاق ملی منجر گردد.

فهرست مطالب

بخش اول : بررسی‌های اجمالی و کلیات نظری
فصل اول : طرح مسئله
پیشینة تحقیق
هدف پژوهش
سؤال اصلی
سؤالات فرعی
متغیرهای دخیل
فرضیه اصلی
فرضیه‌های فرعی
چارچوب تحقیق
روش آزمون فرضیه
اهمیت اثبات فرضیه
سازماندهی پژوهش
فصل دوم : مبانی نظری مفهوم رقابت و معانی لغوی
مفهوم رقابت
الف: رقابت سیاسی
۱ـ رقابت سیاسی از لحاظ لغوی
۲ـ رقابت سیاسی از لحاظ اصطلاحی
فصل سوم : ماهیت و چیستی رقابت سیاسی و مرزهای آن
ماهیت رقابت سیاسی
چیستی رقابت سیاسی
الف: تکثر سیاسی
۲ـ تکثر سیاسی متوازن
ب: آزادی
۱ـ آزادی فراقانونی
۲ـ پیشگیری از «استبداد اکثریت»
۳ـ حاکمیت مقتدر
۴ـ نهادمندی
۲ـ قانونمندی، اعتماد و امنیت در حوزه رقابت
۵ـ فرهنگ مشارکتی
نقش عوامل فرهنگی در گسترش مشارکت سیاسی و اجتماعی
مرزهای وفاق و رقابت سیاسی
فصل چهارم : آسیب‌شناسی رقابت‌های سیاسی
استدلال منتقدان
۱ـ ضعف روحیه دگرپذیری
۲ـ تکثرگرایی مانع اقتدار نظام میشود
۳ـ ناپای‌بندی حزب‌ها و گروه‌ها به رعایت قوانین و مقررات و قاعده بازی سیاسی
۴ـ نبود نهادهای مدنی
۵ـ نبود جامعه‌پذیری سیاسی
ضعف جامعه‌پذیری سیاسی در میان مردم
ضعف جامعه‌پذیری سیاسی در بین نخبگان
ضعف جامعه‌پذیری سیاسی در نهاد دولت
فصل پنجم : الگوهای مختلف در رقابت سیاسی
الگوهای مختلف رقابت سیاسی
۱ـ الگوی تکثرگرا
۲ـ الگوی یکسان انگار
۳ـ الگوی تثبیت‌گرا
نهادهای رقابت سیاسی
رقابت سیاسی و مشارکت سیاسی
مشارکت، رقابت و توسعه سیاسی
۱) تمرکز منابع قدرت
۲- چند پارگی جامعه
۳- ایدئولوژی و فرهنگ سیاسی گروه حاکمه
عوامل تعیین کننده مشارکت سیاسی
مشروعیت، مقبولیت و مشارکت سیاسی
مشروعیت سیاسی
فصل ششم : رقابت‌های سیاسی و شاخص‌های آن
رقابت‌ سیاسی و شاخص‌های آن
شاخصهای وفاق در جمهوری اسلامی
فصل هفتم : جنبش‌های ساختاری و چالش‌های مربوط به آن
جنبش‌های ساختاری و چالش‌های مربوط به باز تقسیم قدرت در ایران
چالش مطبوعات در روند رقابت‌های درون ساختاری
تجربه حزب در ایران
۱ـ زمینه‌های تاریخی
انواع حزب در ایران
انتخابات چیست؟
تاریخچه انتخابات
قبل از پیروزی انقلاب (اولین مجلس موقتی)
شرایط کاندیدها و رای دهندگان در اولین نظامنامه انتخاباتی
دومین انتخابات
پس از پیروزی انقلاب (اولین انتخابات)
انتخابات عمومی و سراسری
انتخابات مجلس خبرگان
انتخابات ریاست جمهوری
انتخابات مجلس شورای اسلامی
انتخابات شوراهای اسلامی کشور
همه‌پرسی
اهمیت انتخابات و ضرورت‌های آن
دیدگاه‌ها و آرمان‌ها در ارتباط با انتخابات
رقابت سیاسی در زمان جنگ:‌ از مجلس دوم تا مجلس سوم‌
رقابت سیاسی در دورة پس از جنگ
الف ـ از مجلس سوم تا مجلس چهارم
ب ـ از مجلس چهارم تا آغاز دورة ریاست جمهوری خاتمی
از تشکیل دولت خاتمی تا شکل‌گیری مجلس ششم شورای اسلامی
انتخابات ریاست جمهوری و تصاعد رقابت‌های درون ساختاری

بخش دوم: دیدگاه‌های صاحب‌نظران سیاسی
فصل اول : دیدگاه دال و رقابت سیاسی
دیدگاه هانتینگتون و رقابت سیاسی
دیدگاه لوسین پای و رقابت سیاسی
فصل دوم : قواعد رقابت سیاسی پس از تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی
۱ـ اصول کلی قواعد رقابت سیاسی
اسلام و رقابت سیاسی
الف: دیدگاه مخالف:
چند دیدگاه دربارة استدلال مذکور
ب: دیدگاه موافق
۱ـ شورا و رقابت سیاسی

بخش سوم : امنیت ملی
فصل اول : مفهوم، فرآیند، برآیند امنیت ملی
مفهوم امنیت ملی
فرآیند امنیت ملی
امنیت ملی برآیند اقتدار ملی
چهار نکته در امنیت ملی
ظرفیت بهره‌برداری
ظرفیت استراتژیک
فصل دوم : اصول بنیادین نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران
سیاست‌های امنیتی جمهوری اسلامی ایران
تأثیر رقابت‌های سیاسی بر امنیت ملی
۱ـ چیستی منفعت ملی
۲ـ لوازم منافع ملی
اصل اول ـ رقابتهای سیاسی نباید وفاق ملی را مخدوش نماید
اصل دوم: رقابت‌های سیاسی نباید استقلال کشور را مخدوش سازد
اصل سوم ـ رقابت‌های سیاسی نباید به التزام به قانون اساسی لطمه وارد آورد
فرهنگ سیاسی و تأثیر آن بر امنیت ملی
تأثیر مشارکت سیاسی بر امنیت ملی
فصل سوم : آسیب‌شناسی ساختاری و امنیتی کردن رقابت
آسیب‌شناسی ساختاری (نبود مدیریت امنیت ملی در ایران)
امنیتی کردن رقابت سیاسی
فصل چهارم : دیدگاههای گروهها و احزاب مختلف در یک نگاه
فصل پنجم : نتیجه‌گیری
منابع

منابع

۱ـ ایران. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، رویارویی اندیشه‌ها (مجموعه مقالات، ج۱(تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی،۱۳۷۹).

۲ـ ایوبی، حجت اله، «پیدایی و پایایی احزاب سیاسی در غرب»؛ تهران:انتشارات سروش،  ۱۳۷۹٫

۳ـ ــــــــــــــــــ، «اکثریت چگونه حکومت می‌کند؟»؛تهران: انتشارات سروش، ۱۳۷۹٫

۴ـ ابوترابیان، حسن؛ «محمدرضا پهلوی پاسخ به تاریخ»؛ تهران: ناشر، مترجم، ۱۳۷۱٫

۵ـ افتخاری، اصغر؛ «مراحل بنیادین اندیشه در مطالعات امنیت ملی»؛ تهران:انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی؛ ۱۳۸۱٫

۶ـ افتخاری، اصغر؛ با مقدمه دکتر تاجیک؛ «درآمدی برخطوط قرمز در رقابت‌های سیاسی»، [تهران]: چاپ گلبان، ۱۳۸۱).

دانلود فایل